چکیده

این مطالعه به کیفیت آب رودخانه ارس در استان آذربایجان شرقی براساس پارامترهای محیطی در چهار ایستگاه طی چهار فصل در سال 95-1394 پرداخته است. نمونه های آب جمع آوری و به روشهای استاندارد تیتراسیون و اسپکتروفتومتری اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که دامنه تغییرات دمای آب، دمای هوا، اکسیژن محلول (DO )، اکسیژن خواهی بیوشیمیایی(BOD₅ )، اکسیژن خواهی شیمیایی (COD )، هدایت الکتریکی (EC )، کل جامد محلول (TDS )، کدورت، بیکربنات، کربنات، دی اکسیدکربن، pH ، فسفر معدنی(فسفات)، ازت آمونیمی، ازت نیتریتی، ازت نیتراتی و شاخص کیفیت آب (IRWQI ) به ترتیب برابر 00/24-00/2، 00/28-00/3 درجه سانتیگراد، 01/15-90/8، 41/13-77/1، 00/86-00/2 میلی گرم برلیتر، 34/1-00/1 میلی زیمنس بر سانتیمتر، 67/0-50/0 گرم بر لیتر، 683-4/2 NTU ، 238-110، 9-6 میلی گرم کربنات کلسیم بر لیتر، 20/2-20/0 میلی گرم بر لیتر، 79/8-06/8، 195/0-026/0، 575/0-330/0، 026/0-005/0، 474/6-640/3 میلی گرم بر لیتر و 02/48-10/31 بوده است. براساس آزمون آماری ANOVA بین میانگین غلظت پارامترها (به غیر از کربنات ها و نیتریت و نیترات) در فصول اختلاف معنی داری وجود دارد (05/0p< ) اما میانگین همه پارامترها بین ایستگاهها اختلاف معنی دار نبوده است (05/0p> ). نتیجه اینکه، طبق نتایج بدست آمده از شاخص کیفیت آب 61 درصد از کل داده ها بیانگر کیفیت نسبتا بد آب رودخانه ارس بوده است اما هر چند که حدود 31 درصد از کل داده ها (بر اساسIRWQI ) بیانگر کیفیت "متوسط" آب بودند، ولی میانگین کل داده ها نشان داد، که کیفیت آب در ایستگاه های مختلف "بسیار بد"بود که شامل شروع تغییرات جدی در ویژگی آب تحت تاثیر تخریب محیط زیست، تماس با آلودگی های خانگی و کشاورزی و تاثیر پذیری تولید مثل ماهیهای مهاجر بود. همچنین آب این رودخانه قابل استفاده با تهدیدات جزیی برای مصارف خانگی ، صنعتی، مناسب برای تامین حیات وحش عنوان شد.